نویسندگان
1 دانشیار بهداشت و بیماریهای آبزیان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد، شهرکرد ،ایران،
2 دانشجوی دکتری دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد، شهرکرد ،ایران،
چکیده
کلیدواژهها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
 Introduction : Yersinia ruckeri is the etiological agent of enteric redmouth (ERM) disease, one of the important bacterial diseases in the cultured salmonids. The aim of present study was detection of virulence genes (yrpE and yrp1 ) in the Y.ruckeri bacterium  Materials and methods In this study fish were evaluated in average size 10-12 Cm from six rainbow trout farms in Chaharmahal-Va-Bakhtiary province. In each farm 10 fish (totally 60) suspected to ERM were randomly selected, sampling was done from lower part of intestine and cultured on general (trypticase soy agar) and specific (Waltman-Shots) mediums. Finally, colonies that were isolated on these mediums tested by PCR method for Y.ruckeri detection. Then, in the identified strains of Y.ruckeri virulenc genes ( yrp1 and yrpE ) were detected by PCR test.  Results : In the all strains of Y. ruckeri two virulence genes ( yrp1 and yrpE ) were identified by molecular test. 24 strains out of total isolates were identified as Y.ruckeri, and among them 12 cases (50%) and 11 cases (45 . 83%) had yrp1 and yrpE genes, respectively. Also, 6 samples (25%) had both genes simultaneously.  Discussion and conclusion : The study revealed that virulence factor yrp1 is as extracellular protease presence in Y.ruckeri strains. T his factor plays an important role in the bacterial virulence and pathogenesis of ERM disease. Data obtained in this study help to control disease especially in development of current vaccines .
کلیدواژهها [English]
مقدمه
یرسینیا راکری یک باکتری گرم منفی، میله ای شکل، کاتالاز مثبت وسیتوکروم اکسیداز منفی است و در ماهیان قزل آلای رنگین کمان به بروز بیماری دهان قرمز آنتروباکتریایی که شکل بالینی یک سپتی سمی خونریزی دهنده است منجر میشود (1). واکسیناسیون، بهبود مدیریت بهداشتی، قرنطینه و ایجاد محدودیت حمل و نقل بهترین سیاست در کنترل این بیماری به شمار میرود (2 و 3). یرسینیا راکری دارای 6 سرووار و 4 سروتیپ شناسایی شده است که O1 حادترین سروتیپ آن به شمار میرود (4). ماهیان حامل به واسطه انتشار باکتری از روده خود، نخستین منبع عفونت به شمار رفته و البته در این انتقال، ظرفیت سویههای وحشی در بقا و باقی ماندن عفونت در محیطهای آبزی وگاهی اوقات تشکیل بیوفیلم باکتریایی نیز مطرح بوده و حائز اهمیت است (5).
در خصوص عوامل حدت و نقش آن در بیماریزایی باکتری در سالهای اخیر مطالعات خوبی انجام شده است (5- 9). چنانچه از نخستین کارهای انجام شده در زمینه شناسایی عاملهای حدت میتوان به معرفی یک پلاسمید 40 تا 50 مگادالتونی در برخی از گونههای یرسینیای بیماریزای انسانی همچون یرسینیا انتروکولیتیکا، یرسینیا پستیس و یرسینیا سودوتوبرکلوزیس و ارتباط آن با حدت باکتری اشاره کرد که این پلاسمید چندان مشابهت ساختاری با پلاسمید 70-88 کیلوبازی یافته شده در پروفایل پلاسمیدی سرووار I باکتری یرسینیا راکری نداشت اما پلاسمید یرسینیا راکری قادر به کاهش پاسخهای لومینسانس شیمیایی ماکروفاژهای ماهی باس راه راه[1] بوده اند. همچنین، بقاء باکتری در محیط خارج از بدن میزبان (که در مقایسه با میزبان، مواد غذایی کمتری دارد) در طولانی مدت باعث تسهیل در فرایند انتقال به میزبان و اهمیت بیماریزایی آن میشود و به محض انتشار باکتری از ماهیان بیمار یا حامل، آنها در محیط استخرها باقی مانده و آماده شیوع در بین جمعیت ماهیان خواهند بود (10). درخصوص نقش تهاجمی برخی پلاسمیدهای باکتری یرسینیا راکری میتوان گفت که در سویههای یرسینیا راکری سروار I، پلاسمیدهای 40 تا 50 مگادالتونی (که حامل عامل حدت بوده) و برخی پلاسمیدهای کوچکتر 20 تا 30 مگادالتونی شناسایی شده اند ولی در سروار II، پلاسمیدهای بزرگ مشاهده نشد از همین رو شدت بیماریزایی این باکتری خیلی ضعیفتر از سرووارI است. شواهد نشان میدهد که یرسینا راکری ممکن است دارای سیستم جذب آهن با واسطه سیدروفور (عامل شلاته کنندگی آهن در محیط و جذب بعدی آن توسط باکتری) باشد (1). یکی از عوامل حدت این باکتری ظرفیت تشکیل ساختمان بیوفیلم است که ارتباط با تحرک ناشی از تاژک باکتریها دارد و به افزایش مقاومت به آنتی بیوتیک اکسولونیک اسید منجر میشود در نتیجه این ساختار باعث افزایش ماندگاری باکتری در محیط و حفظ قدرت بیماریزایی آن میشود (5). پروتئازها به عنوان یکی از عاملهای خارج سلولی مرتبط با حدت میکروارگانیسمها معرفی شده و به ویژه در باکتریهای بیماریزای ماهیان تجارب علمی نشان از دخالت آنزیمهای پروتئولیتیکی در بیماریزا بودن آنها دارد (11). بنابراین، ترشحات خارج سلولی باکتری اعم از لیپاز، پروتئاز وسیتوتوکسین و همچنین، فعالیتهای همولیتیک آنها به بروز برخی علائم ویژه این بیماری همچون خونریزی در دهان و روده منجر میشود. همچنین، مشاهده شده که یرسینیا راکری قادر به تهاجم مؤثر به لاینهای سلولی کشت داده شده در شرایط آزمایشگاهی است (12). از ژنهای حدت شناخته شده باکتری یرسینیا راکری میتوان yrp1 و yrpEرا نام برد. این ژنها در ساخت پروتئازهای خارج سلولی نقش داشته و آنزیمهای پروتئولیتیکی قادرند اثرات زیادی از قبیل دژنرسانس بافتی، هجوم، فعالیت پروتوکسینی و غیره را داشته باشند. در باکتری یرسینیا راکری ژنyrp1 انکود نمودن یک پروتئاز 47 کیلودالتونی را بر عهده دارد؛ بنابراین، فعالیتهای پروتئولیتیکی خارج سلولی این باکتری ارتباط با حدت آن دارد. همچنین، توالی نوکلئوتیدی ژن yrp1 ،انکودینگ یک پروتئین 477 آمینواسیدی را بر عهده دارد. با توجه به شباهت زیاد در توالی آمینواسیدهای این پروتئین، آن را در زیر خانواده سرالیزین متالواندوپپتیداز معرفی کرده اند. پروتئاز yrp1 سایر گونههای یرسینیا توسط یک سیستم ترشح پروتئینی اکسپورترABC باکتری گرم منفی تیپ I ترشح میشود که متشکل از سه ژن به نامهای yrpD، yrpE و yrpF و یک ممانعت کننده پروتئاز به نام inh است (13 و 14). در مطالعه حاضر، سعی بر شناسایی دو ژن حدت yrp1 و yrpE در باکتری یرسینیا راکری جدا شده از ماهیان قزل آلای رنگین کمان استان چهارمحال و بختیاری و شناخت بیشتر از وضعیت بیماریزایی این باکتریها شده است تا بتوان از اطلاعات به دست آمده در زمینه کنترل شیوع بیماری ناشی از این باکتری بهتر تصمیمگیری کرد.
مواد و روشها
این تحقیق، در تابستان 1391 در مزارع پرورش ماهی استان چهار محال و بختیاری انجام شد. انتخاب این مزارع به علت وقوع قبلی بیماری یرسینیوز وگزارشهای اعلام شده در خصوص بروز بیماری ذکر شده انجام شد. بنابراین، از 6 مزرعه پرورشی و از هر مزرعه تعداد 10 عدد ماهی مشکوک به بیماری با اندازه متوسط 10 الی 12سانتیمتر به شکل تصادفی نمونهبرداری شد که در مجموع تعداد کل نمونهها برابر با 60 عدد شد. قبل از انجام عملیات نمونه برداری نسبت به اخذ اطلاعات کامل مزرعه ای از قبیل عاملهای مربوط به آب (عاملهای کیفی از جمله دما و اکسیژن)، ماهی (مشاهدات بالینی و کالبدگشایی ماهیان تلف شده و زنده) و غذا (ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی غذا) و تکمیل پرسشنامههای مربوطه اقدام شد. سپس، ماهیان صید شده به اتاق اداری مزرعه برای نمونه برداری انتقال داده شدند و ابتدا با وارد نمودن چند ضربه به سر، آنها را بی هوش و سپس با الکل اتیلیک سطح بدن ماهیان کاملاً ضد عفونی شد. در ادامه با باز کردن سطح شکمی ماهی و در کنار شعله توسط آنس استریل از انتهای روده نمونه برداری انجام شد به طوری که با تخلیه مواد مدفوعی داخل روده، بر روی سطح مخاط آن محل آنس کشیده شد. سپس نمونهها به محیط کشت تریپتیک سوی آگار[2] (به عنوان یک محیط اولیه وعمومی در باکتریهای آبزیان) انتقال داده شدند. بر روی تمام محیطها شماره و کد مربوطه درج شد. پس از اتمام عملیات نمونهگیری در کنار یخ به آزمایشگاه میکروبشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد انتقال داده، به مدت 48 ساعت درانکوباتور با دمای22 درجه سانتیگراد نگهداری شدندتا رشد پرگنههای مشکوک انجام شود. پس از رشد پرگنهها از هر کدام آزمایشهای بیوشیمیایی کاتالاز، اکسیداز و همچنین، رنگ آمیزی گرم انجام شده و آنهایی که کاتالاز مثبت، اکسیداز منفی و گرم منفی بوده اند برای انتقال به محیط کشت واتمن شاتس[3] (محیط اختصاصی یرسینیا راکری) انتخاب میشدند. پس از 24 تا 48 ساعت گرمخانه گذاری دردمای 22 درجه سانتیگراد، پرگنههای رشد یافته در آنها جدا و به محیط آب پپتونه منتقل، سپس به مدت 24 ساعت در انکوباتور با دمای 22 درجه سانتیگراد نگهداری شدند تا در ادامه از آنها برای استفاده در آزمون PCR استفاده شود.
استخراج DNA
استخراج DNA از نمونههای باکتریایی بر اساس دستور العمل کیت استخراج DNA ساخت شرکت سیناژن انجام شد.
انجام PCR برای تشخیص باکتری یرسینیا راکری
برای تشخیص باکتری یرسینیا راکری، واکنش PCR با استفاده از پرایمرهای مربوطه و بر اساس دستورالعمل توصیه شده توسط دلسرو و همکاران [4] انجام شد (15). بدین منظور از پرایمرهای الیگونوکلئوتیدی که ردیابی قطعه 573 جفت بازی ژن SrRNA16 مربوط به باکتری یرسینیا راکری را بر عهده دارند استفاده شد (جدول1). در این واکنش از برنامه حرارتی مرحله واسرشتهسازی اولیه در 94 درجه سانتیگراد به مدت 2 دقیقه، مرحله واسرشتهسازی در 94 درجه سانتیگراد به مدت 40 ثانیه، مرحله اتصال در 60 درجه سانتیگراد به مدت 40 ثانیه، توسعه در 72 درجه سانتیگراد به مدت 40 ثانیه (مراحل واسرشتهسازی، اتصال و توسعه 35 بار تکرار شدند) و مرحله توسعه نهایی در 72 درجه سانتیگراد به مدت 5 دقیقه استفاده شد. پس از انجام واکنش PCR بر روی نمونههای مشکوک باکتریایی، تعداد 24 سویه یرسینیا راکری شناسایی و نسبت به انجام واکنش ردیابی ژنهای حدت آمادهسازی شدند. در این مرحله با داشتن سویههای مثبت یرسینیا راکری نسبت به ردیابی ژنهای yrp1 و yrpEبر اساس پروتکل پیشنهادی فرناندز و همکاران[5] اقدام شد (13) (جدول2). بهطوریکه در انجام واکنش PCR از برنامه دمایی واسرشتهسازی اولیه در 94 درجه به مدت 5 دقیقه، واسرشتهسازی در 94 درجه به مدت30 ثانیه، اتصال در 43 درجه (برای yrp1) و 47 درجه (برای yrpE) به مدت 30 ثانیه، توسعه در 72 درجه به مدت یک دقیقه و توسعه نهایی در دمای 72 درجه به مدت 7 دقیقه استفاده شد. مراحل دو تا چهار، 25 بار تکرار شدند.
نتایج
طی بررسی مزارع پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان استان چهار محال و بختیاری و نمونه برداری از 60 عدد ماهی مشکوک به بیماری دهان قرمز آنتروباکتریایی برای ردیابی ژنهای حدت yrp1 و yrpE باکتری یرسینیا راکری، ابتدا سویههای یرسینیا راکری شناسایی و در کنار سویه استاندارد این باکتری تعداد 24 عدد باکتری نیز شناسایی شدند (شکل1). سپس، این باکتریها نیز برای ردیابی ژنهای حدت استفاده شدند که در شکل2 نشان داده شده است. نتیجه توزیع ژنهای بررسی شده به نسبت درصد آنها در باکتریهای شناسایی شده نیز در جدول 3 آمده است. همانطور که مشاهده میشود 12 باکتری (50 درصد) دارای ژنyrp1 و 11 باکتری (83/45 درصد) دارای ژن yrpE بوده، همچنین، 6 سویه (25 درصد) نیز بهطور همزمان دو ژن yrp1 و yrpEرا داشتند.
جدول1- مشخصات پرایمرهای مورداستفاده در تشخیص باکتری یرسینیا راکری
پرایمر |
اندازه قطعه ژنی (جفت باز) |
ژن هدف |
منبع |
yer3,5 CGAGGAGGAAGGGTTAAGT3 |
573 |
S rRNA16 |
15 |
جدول2- مشخصات پرایمرهای استفاده شده در ردیابی ژنهای حدت yrp1 و yrpE
پرایمر |
نام ژن |
اندازه قطعه ژنی (جفت باز) |
منبع |
(F):5´GCCAAGATCTCATTACAATCTTGGGCA3´ |
YRPP1 |
787 |
13 |
(R):5´-CGTTAGATCTCGCACCATGTAATTCAT3´ |
YRPP2 |
787 |
|
(F):5´-GCCAAGATCTGGGTTGACTGCGCAATA-3´ |
YRPE1 |
820 |
|
(R):5´- CGTTAGATCTGTTTCACGGTGCCTTCT-3´ |
YRPE2 |
820 |
جدول 3- توزیع ژنهای بررسی شده در باکتریهای یرسینیا راکری شناسایی شده
نوع ژن بررسی شده |
تعداد |
درصد |
yrp1 |
12 |
50 |
yrpE |
11 |
83/45 |
شکل1- تصویر ژل آگاروز: ردیابی ژن SrRNA16 با تکنیک PCR، لاینM: نشانگر100 جفت بازی، لاین1: کنترل منفی،
لاین 2و3، : نمونههای مثبت یرسینیا راکری، باند4: کنترل مثبت
شکل2- شناسایی همزمان ژنهای حدت yrp1و yrpE باکتری یرسینیا راکری در ژل آگاروز با تکنیک PCR،
لاینM: نشانگر100 جفت بازی، لاین1: کنترل منفی، لاین2و3: باند 820 جفت باز ژن yrpE، لاین4و5: باند 787جفت باز ژن yrp1
بحث و نتیجهگیری
بیماری دهان قرمز آنتروباکتریایی از بیماریهایی مهم باکتریایی در بین آزادماهیان پرورشی است که با توجه به پرورش گسترده ماهی قزل آلای رنگین کمان در کشورمان گاهی گزارشهایی از مشاهده تلفات ناشی از این بیماری از نقاط مختلف انجام شده است. بنابراین، با توجه به اهمیت همهگیرشناسی آن و از آنجایی که استان چهار محال و بختیاری از مناطق مهم اقتصادی و پر تولید این ماهی در کشورمان به شمار میرود، تحقیق حاضر در راستای شناسایی عوامل حدت باکتریهای یرسینیا راکری و با هدف ردیابی دو ژن حدت yrp1 وyrpE انجام شد. همانطور که در نتایج پژوهش نیز آمد درسویههای یرسینیا راکری جدا شده از ماهیان قزل آلای پرورشی ژنهای یاد شده ردیابی شد. به طوری که ژنyrp1 در50 درصد سویهها، yrpE در83/45 درصدسویهها و همزمان25 درصد سویهها هر دو ژن را داشته اند. شناسایی یرسینیا راکری در ایران نخستین بار در سال 1376 و از مزارع پرورشی استان چهار محال و بختیاری انجام شد در این مطالعه با استفاده از آزمایشهای بیوشیمیایی، باکتریولوژیک و سرولوژیک سویههای یرسینیا راکری از ماهیان قزل آلای رنگین کمان جداسازی و تشخیص داده شد. به طوری که با بهرهجویی از آزمونهای ایمونوفلورسانس آنتی بادی درخشان (به روش غیر مستقیم) 6 سویه باکتری یرسینیا راکری شناسایی شدند (16). در ادامه نیز با مطالعه بر روی ماهیان قزل آلای رنگین کمان پرورشی استان فارس و نمونه برداری از ماهیان مشکوک به بیماری با استفاده از آزمایش PCR این باکتری ردیابی وشناسایی شد. این کار نخستین گزارش شناسایی باکتری نامبرده با استفاده از تکنیکهای مولکولی در استان فارس بوده است (17). اما در ادامه روند شناسایی باکتری فوق یکی از تحقیقات انجام شده در زمینه ویژگیهای ژنی باکتری یاد شده، کار انجام شده توسط فدایی فرد و همکاران[vi] بوده است که ایشان با بررسی ماهیان قزل آلای سه منطقه کیار، کوهرنگ و اردل استان چهارمحال و بختیاری موفق به ردیابی دو ژن حدت yhlA و yhlB شدند. این ژنها ارتباط زیادی با فعالیت همولیزینی وسیتولیزینی باکتری یاد شده داشته و فرآیند خونریزی در اندامهای داخلی و خارجی ماهی را میتوان به عملکرد این ژنها نسبت داد (18). نتیجه تحقیق حاضر نیز به شناسایی ژنهای حدت yrp1 و yrpE در باکتری یرسینیا راکری منجر شد که توجیه کننده اثرات پروتئولیتیکی این باکتری بوده و در کنار تحقیقات قبلی تکمیل کننده فرآیندهجومی و آسیبشناسی آن است. در سالهای اخیر گزارشات متعددی از سوی مراجع دامپزشکی در زمینه بروز و شیوع بیماری دهان قرمز آنتروباکتریایی در ماهیان قزل آلای پرورشی استان انجام شده است که شدت تلفات و ظهور علائم کلینیکی بیماری، تأیید کننده عوامل حدت در باکتریهای یاد شده، است. هم راستا با تحقیق حاضر در ارتباط با حدت باکتری یرسینیا راکری و نقش آن در بیماریزایی این باکتری تحقیقات زیادی انجام شده است (1، 4، 7، 8 و 13). یکی از اثرات مهم پروتئازهای خارج سلولی در بروز علائم ویژه دهان قرمز و خونریزی روی دهان و کام است که تورنزو و همکاران[vii] این علائم بالینی را به تأثیر سموم خارج سلولی باکتری یرسینیا راکری نسبت دادند. نظر به شناسایی ژنهای yrp1 و yrpE در تحقیق حاضر تأثیر این عوامل در بروز علائم آسیب شناختی بیماری تقویت پیدا میکند (19). همچنین، موضوع چسبندگی[viii] و هجوم باکتریایی[ix] که از ویژگیهای مهم حدت باکتریها به شمار میروند نیز از جمله عاملهای مؤثر در بیماریزایی باکتری یرسینیا راکری بوده و ثابت شده که این باکتری قدرت هجوم و چسبیدن به لاینهای کشتهای سلولی را دارد. این مسأله به نوعی شدت بیماری دهان قرمز آنتروباکتریایی و اثرات آسیب شناختی ناشی از آن را در مزارع پرورشی توجیه میکند (20). مطالعات تکمیلیتر در زمینه ساختارشناسی ژن yrp1 را فرناندز و همکاران انجام دادند. ایشان با بررسی سویههای یرسینیا راکری جمع آوری شده از مزارع مختلف ماهی قزل آلای رنگین کمان موفق به شناسایی و انکود نمودن این پروتئازخارج سلولیشدند البته این کار به نوعی ارتباط با کارهای قبلی در خصوص وجود پروتئین 47 کیلودالتونی مرتبط با حدت باکتری دارد (13). مجموعه پژوهشهای انجام شده بر روی عاملهای حدت باکتری یرسینیا راکری و ردیابی ژنهای حدت yrp1 و yrpE در پژوهش حاضر گویای وجود عوامل ایجاد کننده ضایعات آسیب شناختی مهم در ایجاد علائم بالینی بیماری دهان قرمز و همچنین، بروز تلفات ناشی از آن است. به نظر میرسد که تجمع و تهاجم از مکانیسمهای اصلی این باکتریها در طول دوره تعامل پاتوژن- میزبان[x] باشند. بنابراین، وجود آنزیمهایی مثل کلاژنازها، الاستازها و ژلاتینازها در این باکتریها به بروز ضایعات در بافتهای هم بندی و عضلات منجر شده و نقش مهمی در بیماریزایی ماهیان دارند(21). به علاوه، ابزارهای ژنتیکی همچون برش (کوتاه نمودن) ژنهای پروتئولیتیکی انکود کننده، نشان داده که آنزیمهای پروتئویکی، درگیر در حدت باکتریهای بیماریزای ماهی هستند (22). در کنار ژن yrp1 وyrpE ژنهای شناخته شده دیگری همچون yhlA وyhlB نیز نقش در بیماریزایی دارند چنانچه yhlA سیتولیزین خارج سلولی نقش داشته و فعالیت آن توسط دما و آهن تنظیم میشود که در مجموع در حدت باکتریایی و خاصیت سیتوتوکسینی آن اثر ویژهای دارد. فعالیت همولیزین yhlA ارتباط زیادی با فعالیت سایتوپاتیکی باکتری داشته و به احتمال زیاد از آهن موجود در سلولهای میزبان استفاده میکند، yhlB نیز در تولید همولیزین نقش مهمی دارد (8). آهن یک پیش نیاز برای تجمع موفق و در نهایت تهاجم بسیاری از پاتوژنهای میکروبی به شمار میرود. تحقیقات در زمینه باکتری یرسینیا راکری نیز ثابت کرده که این باکتری نیز برای رشد نیاز به ترکیبات شلاته کننده آهن دارد تا بتواند آهن مورد نیاز خود را از محیط دریافت کند. ژنهای درگیر در ساخت کاته کولات سیدروفور به نام راکر باکتین معروف هستند که برخی از این ژنها در همان منطقه کروموزومی تشکیل دهنده خوشه ژنی قرار میگیرند که شبیه خوشه ژنی آنتروباکتین باکتریای کولای است (7 و 23). همچنین، نشان داده شده که باکتری یرسینیا راکری حاوی فراوردههای خارج سلولی اعم از لیپاز، پروتئاز و فعالیتهای همولیتیکی و خواص سیتوتوکسیکی در برخی محیطهای کشت سلولی است (4). از نتایج مهم ردیابی عاملهای حدت استفاده از آنها در ساخت واکسن و اثر آنها در میزان ایمنی ماهی است. بنابراین، شناخت این ژنهادر آگاهی از میزان بیماریزایی آنها و همچنین، استفاده از سویههای مشخص در ساخت واکسن مهم خواهد بود. که در این میان میتوان به یکی از عاملهای خارج سلولی حدت میکروارگانیسمها یعنی پروتئازها اشاره کرد (24). با وجود واکسنهایی با قدرت اثر مناسب و تجویز برای دورههای طولانی مدت، همچنان شیوع بیماری دهان قرمز را در مناطقی که به صورت بومی (اندمیک) درآمده اند، میتوان مشاهده کرد. چنانچه این واکسنها قادر به ایجاد محافظت لازم علیه بیوگروههای جدیدی که به تازگی در کشورهای مختلف جداسازی شده اند نیستند(12 و 25). باکتری یرسینیا راکری به طور مداوم باعث خسارات اقتصادی زیاد در صنعت آبزی پروری شده است ولی توسعه ابتدایی واکسن این باکتری باعث کنترل نسبی بیماری میشود. بنابراین، ممکن است این یکی از دلائلی باشد که چرا مکانیسمهای اختصاصی بیماریزایی این باکتری تا کنون به شکل دست نیافتی باقی مانده است. ثابت شده که کسب آهن توسط سیدروفور راکر باکتین، فعالیتهای پروتئولیتیکی و همولیتیکی و مقاومت در برابر مکانیسمهای ایمنی میزبان از عوامل درگیر در بیماریزایی این باکتری به شمار میروند. شناخت و اطلاعات به دست آمده از این باکتری در دراز مدت به روشن شدن وضعیت بحثبرانگیز طبقه بندی آن کمک کرده و راهکارهای جدید مقابله با شیوع بیماری با توجه به ناکارآمد بودن واکسنهای تجاری در برابر برخی از سویههای جدید را ارائه خواهد داد (26).
گزارشهای اندکی در مورد وضعیت ژنهای حدت در سویههای یرسینیا راکری وجود دارد و مطالعه حاضر از معدود مطالعاتی است که در کشور انجام شده است. اگرچه همه سویههای یرسینیا راکری در این مطالعه، واجد ژنهای حدت بررسی شده نبودند، اما به علت رخداد بالقوه سویههای حاد و احتمال بروز خسارات اقتصادی و عدم شناسایی این سویهها با روشهای مرسوم در آزمایشگاههای کشور، بکارگیری روشهای مولکولی با سرعت، دقت و ویژگی بالا، به منظور شناسایی موارد مشکوک به یرسینیوز حاد ضروری به نظر میرسد. از این رو توصیه میشود مطالعه بیشتری در زمینه بررسی عوامل تأثیرگذار در بروز یرسینیوز حاد که در این مطالعه، بررسی نشده اند، انجام شود. با توجه به رشد سریع آبزی پروری در کشور ما به ویژه قزل آلای رنگین کمان و افزایش تراکم این ماهی در مزارع پرورش ماهی، بروز بیماریهای عفونی در آینده چندان دور از انتظار نیست. بنابراین، وظیفه کارشناسان و متخصصان بخش آموزشی، تحقیقاتی و اجرایی این است که در برای ساماندهی این مزارع و اجرای فرآیندهای کنترلی و بهداشتی، بیش از پیش فعالیت نموده و در این میان توجه به تنوع ژنتیکی باکتریها و همچنین، شناسایی ژنهای حدت آنها کمک شایانی به پیادهسازی پروتکلهای پیشگیرانه دارد.
References