وحیده فغانی زاده؛ محمد حسین ارزانش؛ سجاد یزدان ستاد؛ رضا نظام زاده
چکیده
مقدمه: باکتری‌های اندوفیت از میکروارگانیسم‌های غیربیماری‌زای ساکن بافت‌های گیاهی‌اند که با تولید فاکتورهای رشد باعث افزایش متابولیسم، رشد و مقاومت گیاه در برابر عوامل بیماری‌زا و تنش‌های محیطی ...
بیشتر
مقدمه: باکتری‌های اندوفیت از میکروارگانیسم‌های غیربیماری‌زای ساکن بافت‌های گیاهی‌اند که با تولید فاکتورهای رشد باعث افزایش متابولیسم، رشد و مقاومت گیاه در برابر عوامل بیماری‌زا و تنش‌های محیطی می‌شوند. این مطالعه به‌منظور جداسازی و شناسایی مولکولی باکتری‌های اندوفیت گیاهان دارویی نعناع فلفلی، بابونه و مارچوبه و بررسی فعالیت ضدمیکروبی جدایه‌ها علیه چندین پاتوژن گیاهی (آسپرژیلوس نایجر، آلترناریا آلترناتا، فوزاریوم اکسی پوروم و موکور هایمالیس) و نیز بررسی تأثیر جدایه‌های اندوفیت بر عملکرد رشد گیاهان، انجام گرفت. مواد و روش‌ها: باکتری‌های اندوفیت از بافت ریشۀ نعناع فلفلی، بابونه و مارچوبه جداسازی شد. فعالیت ضدقارچی جدایه‌های اندوفیت روی پاتوژن‌های قارچی آسپرژیلوس نایجر، آلترناریا آلترناتا، فوزاریوم اکسی پوروم و موکور هایمالیس با استفادهاز روش ایجاد چاهک در محیط مولر هینتون آگار بررسی شد. هر بذر گیاه به سوسپانسیون جدایه‌های اندوفیت تلقیح و در گلدان‌های حاوی 300 گرم خاک کاشته شد. تأثیر جدایه‌های تلقیح‌شده روی پارامترهای رویشی گیاهان بررسی و با نرم‌افزار آماری SAS 9.2 تحلیل شد. نتایج: در مجموع 6 جدایۀ اندوفیت متعلق به جنس باسیلوس از ریشۀ گیاهان موردمطالعه جدا شد. بررسی‌های آماری و نتایج حاصل از تجزیۀ واریانس داده‌ها نشان داد که جدایه‌ها تأثیر معنی‌داری را در فعالیت بازدارندگی پاتوژن‌های قارچی و نیز در رشد گیاهان آزمایش‌شده داشتند. رشد سه گیاه نعناع فلفلی، بابونه، و مارچوبه نشان داد که نمونه‌های گیاهی تیمارشده با باکتری‌های اندوفیت در مقایسه با نمونه‌های فاقد تیمار باکتری، طول بیشتر داشت. بحث و نتیجه‌گیری: در این مطالعه، باکتری‌های اندوفیت از سه گیاه نعناع فلفلی، بابونه، و مارچوبه جدا شد و تأثیر فعالیت بازدارندگی جدایه‌ها روی پاتوژن‌های قارچی رایج و نیز در بهبود رشد گیاهان تأیید شد. با توجه به پتانسیل بالقوۀ اندوفیت‌ها، این میکروارگانیسم‌ها به‌عنوان عوامل بیوکنترل در کشاورزی، جهت افزایش مقاومت گیاهان در برابر بیماری‌زاهای قارچی و تنش‌های محیطی و نیز در بهبود رشد و باروری گیاهان می‌توانند استفاده شوند.
