خسرو صدیق بیان؛ عباس فرازمند؛ مهناز مظاهری اسدی؛ علیرضا منادی سفیدان؛ ناصر علی‌اصغرزاد
چکیده
مقدمه: آلودگی ایجادشده از استخراج و فراوری نفت، موجب تحریک رشد باکتری‌های تجزیه‌کنندۀ هیدروکربن‌های نفتی شده است. زیست‌پالاییْ فناوری امیدبخشی برای تصفیۀ آب و خاک‌های آلوده با بهره‌مندی از میکروارگانیسم‌های ...
بیشتر
مقدمه: آلودگی ایجادشده از استخراج و فراوری نفت، موجب تحریک رشد باکتری‌های تجزیه‌کنندۀ هیدروکربن‌های نفتی شده است. زیست‌پالاییْ فناوری امیدبخشی برای تصفیۀ آب و خاک‌های آلوده با بهره‌مندی از میکروارگانیسم‌های تجزیه‌کنندۀ ترکیبات نفتی است. هدف از این پژوهش، جداسازی باکتری‌های تجزیه‌کنندۀ ترکیبات نفتی و بررسی قابلیت استفاده از آن در زیست‌پالایی خاک‌های آلوده به ترکیبات نفتی است. مواد و روشها: نمونه‌برداری از خاک آلودۀ یک منطقۀ پالایشگاهی صورت گرفت. از محیط کشت معدنی حاوی n-هگزان برای جداسازی استفاده شد. از روش‌های بیوشیمیایی و تعیین توالی 16S rRNAباکتری‌های جداسازی‌شده شناسایی شدند. آزمون سمّیت خاک با اندازه‌گیری میزان درصد جوانه‌زنی بذر گیاه شاهی صورت گرفت. زیست‌پالایی خاک آلوده با استفاده از سویه‌های منتخب در آزمایشگاه و در محیط، طی یک دورۀ سه‌ماهه انجام شد. نتایج: تعداد 19 سویۀ باکتریایی با قابلیت رشد برروی محیط کشت معدنی حاوی n-هگزان جداسازی شدند. از میان سویه‌های جداسازی‌شده، چهار سویه از توانایی بیشتری برای تجزیۀ زیستی ترکیبات نفتی آنتراسن، فنانترن و نفتالین برخوردار بودند. با روش شناسایی مولکولی، سویه‌های منتخب با عنوان Stenotrophomonas maltophilia (SB10)،Bacillus subtilis subsp. spizizenii (SB7)، Streptomyces ambofaciens (SB14)وCupriavidus respiraculi(SB16)شناسایی شدند. تیمار خاک آلودۀ نفتی با استفاده از سویۀ S. maltophilia (SB10)، موجب افزایش جمعیت باکتری‌های تجزیه‌کنندۀ هیدروکربن‌های نفتی از 103×2/5 به 104×4/1 در پایان ماه سوم شد. میزان تجزیۀ زیستی کل هیدروکربن‌های نفتی در پایان ماه سوم، به میزان 80درصد و قدرت جوانه‌زنی گیاه شاهی در خاک تیمارشده به 68 درصد رسید. بحث و نتیجهگیری: افزودن سویه‌های باکتریایی منتخب به خاک آلوده به ترکیبات نفتی، موجب افزایش جمعیت باکتری‌های تجزیه‌کننده شد.استفاده از باکتری‌های تجزیه‌کننده همراه با خاک‌اره موجب بهبود پاک‌سازی خاک‌های آلوده نفتی شد.
