آذین غفاری زاده؛ مریم مددکار حق جو
چکیده
مقدمه: در شرایط نامساعد محیطی، رادیکال‌های آزاد اکسیژن (ROS) در سلول‌های زنده تولید می‌شوند. مولکول‌های اکسیدکننده نظیر H2O2 در بررسی پاسخ موجودات زنده به تنش اکسیداتیو کاربرد دارند. تیمار جلبک‌ها با ...
بیشتر
مقدمه: در شرایط نامساعد محیطی، رادیکال‌های آزاد اکسیژن (ROS) در سلول‌های زنده تولید می‌شوند. مولکول‌های اکسیدکننده نظیر H2O2 در بررسی پاسخ موجودات زنده به تنش اکسیداتیو کاربرد دارند. تیمار جلبک‌ها با فیتوهورمون‌ها سبب بهبود شاخص‌های فیزیولوژیک آنها می‌شود. در مطالعۀ حاضر، تأثیر H2O2بر جلبک سبز تک‌سلولی Dunaliella salina پیشتیمارشده با فیتوهورمون‌های IAA (اکسین)، GA3 (جیبرلین)، Cyt (سیتوکینین) و SA (سالیسیلیک‌اسید) بررسی شد. مواد و روشها: کشت‌های 23 روزۀ جلبک در سه تکرار در معرض تیمار فیتوهورمون‌ها (هریک در سه غلظت) قرار گرفتند و دو روز بعد (روز 25)، تیمار H2O2 (1/0 میلی‌مولار) انجام شد. دو نمونۀ شاهد به‌ترتیب بدون فیتوهورمون و بدون H2O2 در نظر گرفته شدند. ارزیابی شاخص‌های رشد و تعداد سلول‌ها، وزن تر و خشک، ابعاد سلولی (طول، عرض و حجم)، کلروفیل a،b و بتاکاروتن، کربوهیدرات محلول و پروتئین در روزهای 25 و 27 انجام شدند. نتایج: در اغلب حالت‌ها، فیتوهورمون‌ها به‌طور معنادار (p <0.05) سبب بهبود شاخص‌ها نسبت به نمونۀ شاهد بدون فیتوهورمون شدند. تیمار با H2O2 دو روز پس‌از پیش‌تیمار با فیتوهورمون‌ها سبب بهبود همۀ شاخص‌ها در بیشتر غلظت‌ها به‌جز مقدار پروتئین و بتاکاروتن شد. برخلاف پروتئین، مقدار کربوهیدرات به تیمار H2O2 حساس نبود. بهترین نتایج را IAA در غلظت متوسط، GA3 در غلظت زیاد، Cyt و SA در غلظت کم موجب شدند. بحث و نتیجهگیری: تأثیرگذاری مثبت H2O2 سبب بهبود و افزایش آثار مثبت فیتوهورمون‌ها بر سلول‌های جلبک و به‌ویژه در‌رابطه‌با افزایش زیست‌تودۀ جلبکی و تقسیم‌های سلولی شد. احتمالاً تأثیر مثبت تیمار H2O2 بر اغلب شاخص‌ها در نمونه‌های پیشتیمارشده با فیتوهورمون و بدون آن به‌علت غلظت کمتر از حد سمیت آن است؛ بنابراین، به نظر می‌رسد سلول‌های جلبکی بیشتر از ویژگی‌های مفید و علامت‌دهی این مولکول بهره‌مند می‌شوند.
