مرضیه حسینی؛ پریسا محمدی؛ پریناز قدم؛ عذرا صبورا؛ رقیه زارعی؛ زهرا حجتی بناب
چکیده
مقدمه: پوسته‌های زیستی که روی سطح خاک تشکیل می‌شوند، از میکرو و ماکرو‌ارگانیسم‌هایی همچون سیانوباکتری‌ها، قارچ‌ها، باکتری‌ها، اکتینومیست‌ها، جلبک‌ها، ویروس‌ها، خزه‌ها، گلسنگ‌ها و گیاهان ...
بیشتر
مقدمه: پوسته‌های زیستی که روی سطح خاک تشکیل می‌شوند، از میکرو و ماکرو‌ارگانیسم‌هایی همچون سیانوباکتری‌ها، قارچ‌ها، باکتری‌ها، اکتینومیست‌ها، جلبک‌ها، ویروس‌ها، خزه‌ها، گلسنگ‌ها و گیاهان تشکیل شده‌اند. سیانوباکتری‌ها، میکروارگانیسم‌های کلیدی در تشکیل پوسته‌های زیستی خاک، به‌خصوص در مناطق بیابانی‌اند که با رشد خود و تشکیل کلنی بر سطح خاک و تولید پلی‌ساکارید خارجی (EPS) باعث افزایش مقدار کربن و نیتروژن خاک می‌شوند و نقش مهمی در تقویت انواع خاک‌ها به‌ویژه خاک‌های فقیر از لحاظ مواد غذایی دارند و باعث جلوگیری از فرسایش آنها می‌شوند.مواد و روشها: در این پژوهش، برترین سویه‌های سیانوباکتریایی مولد کربوهیدرات ترشحی، از میان ۱۹ سویة جداشده از خاک استان‌های مختلف کشور انتخاب شد. میزان تولید کربوهیدرات در این سویه‌ها به روش فنول - اسید سولفوریک تعیین شد. سپس سویه‌های منتخبِ مولد بیشترین مقدار کربوهیدرات ترشحی، در مدل گلدانی به خاک‌های فقیر تلقیح شد. پس از گذشت ۷ هفته از رشد سیانوباکتری‌ها در خاک، تغییر ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی آن اندازه‌گیری شد. همچنین سرعت تشکیل پوستة زیستی و میزان انسجام ذرات خاک به یکدیگر، به‌صورت میکروسکوپی بررسی شد.نتایج: میزان تولید کربوهیدرات در این سویه‌ها به‌ترتیب برابر 66/86 میکروگرم بر میلی‌لیتر برای سویة Anabaena sphaerica، مقدار 91/5۵ میکروگرم بر میلی‌لیتر برای جنس Geitlerinema.sp و مقدار 19/6۴ میکروگرم بر میلی‌لیتر برای سویة Nostoc pruniformeبود. نتایج نشان می‌دهند هر سه این سویه‌ها قادر به تشکیل پوسته‌های زیستی در خاک هستند.بحث و نتیجهگیری: سویة Anabaena sphaericaبه‌دلیل سرعت رشد زیاد، تولید بیشتر زیست‌توده و کربوهیدرات ترشحی، افزایش بیشتر مقدار نیتروژن و کربن خاک و نیز تشکیل بهتر پوستة زیستی برای آزمون‌های بعدی انتخاب شد. این سویه برخی ویژگی‌های بافت خاک را بهبود بخشید که در حاصلخیزی آن می‌تواند تأثیر مثبتی داشته باشد.
